Τρίτη 31 Μαρτίου 2009

Το αύριο ως συνάρτηση του σήμερα

Οι αποφάσεις του σήμερα σίγουρα επηρεάζουν το αύριο, αλλά μπορεί αυτό να είναι μια βάση επεξεργασίας πολιτικών, μια βάση ανάλυσης της σημερινής οικονομικής κρίσης.

Νομίζω πως ναί.

Μετά το τέλος του 2ου παγκοσμίου πολέμου οι κοινωνίες της δυτικής Ευρώπης και των ΗΠΑ αποφάσισαν πως ήθελαν να κατασκευάσουν τα κράτη τους πάνω στο δόγμα ότι "καλύτερα όλοι μαζί παρά ο καθένας μόνος του". Το θεωρητικό υπόβαθρο για την εφαρμογή της πολιτικής αυτής ήταν πλούσιο από τον keynes έως τους αμερικανούς σοσιαλιστές magdoff και sweezy.

Κοινή γραμμή όλων των θεωρητικών υπήρξε ο ρόλος του πατέρα - προστάτη για τις κυβερνήσεις των κρατών. Κάποια στιγμή ο πατέρας προστάτης μεγάλωσε και άρχισε να θέλει ιατρική παρακολούθηση (πρώτη πετρελαιακή κρίση τη δεκαετία του 1970), η απόφαση των ιατρών ήταν να του αφαιρέσουν τον πνεύμονα (κανόνας του χρυσού). Όταν ο πατέρας - προστάτης άρχισε να ανακάμπτει (δεκαετία του 1980) τότε τα παιδιά (οι κοινωνίες μας) άρχισαν να του φορτώνουν πάλι βάρη με την ανάπτυξη των γενικευμένων κοινωνικών κρατών. Τα νέα αυτά βάρη άρχισαν να του δημιουργούν περιστασιακά προβλήματα (κρίση στην Ιαπωνία, κρίση στην Ρωσία, κρίση στην ΝΑ Ασία) τα οποία λύνονταν με ένα μαγικό χάπι (κάτι σαν την ασπιρίνη) που ήταν η είσοδος νέων παικτών στο παιχνίδι (κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ, είσοδος της Κίνας).

Έφτασε όμως ο χρόνος που ο πατέρας προστάτης κλήθηκε από το θεό να τον συνοδεύσει στον ουρανό και όπως συμβαίνει στις περιπτώσεις αυτές τα παιδιά τρέχουν άναρχα και αλλαλάζοντα κάποια (ΗΠΑ , ΗΒ) σκορπάνε χρήματα σε αγορές προϊόντων τα οποία μετά θα κοιτούν πως να τα ξεφορτωθούν, ενώ ορισμένα άλλα (Γαλλία, Γερμανία) κλείνονται στον εαυτό τους με μέτρα προστατευτισμού και προσπαθούν να ελέγξουν και την παραμικρή λεπτομέρεια της ζωής τους (αυξημένη εποπτεία των αγορών).

Γιατί υπάρχουν λοιπόν αυτές οι αντιδράσεις από τα κράτη - παιδιά σήμερα; Πολύ απλά γιατί μέχρι χτες στηρίζονταν αποκλειστικά στον πατέρα - προστάτη και δεν είχαν αναπτύξει την δική τους προσωπικότητα, δεν είχαν δοκιμάσει τις δυνάμεις τους και δεν είχαν νιώσει την έννοια του φόβου.

Κάποια στιγμή θα καταλάβουν ότι δεν θέλουν να βρουν ένα νέο πατέρα -προστάτη όπως κάνουν πολλές γυναίκες στην επιλογή γαμπρού αλλά να δοκιμάσουν στην ελεύθερη αγορά τις δικές τους δυνάμεις.

Ηθικό Δίδαγμα

Το τι κάνω σήμερα επηρεάζει το αύριο, γιαυτό καλύτερα να μετανιώσω για κάτι που δεν έκανα σήμερα παρά να μετανιώσω αύριο για κάτι που έκανα χτες.

Κοινή Λογική

Τί είναι η κοινή λογική;

Είναι η λογική του μέσου ανθρώπου, όπου ως μέσος άνθρωπος ορίζεται το άτομο εκείνο που έχει τον μέσο όρο τον χαρακτηριστικών των ατόμων που συγκροτούν μια κοινωνία. Κυρίως αναπτύχθηκε στη δυτική ευρώπη μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο για να εκφράσει το περίφημο κοινωνικό κράτος, που τώρα καταρρέει και αγωνιούν να το σώσουν οι σύγχρονοι κρατιστές οικονομολόγοι (Κρούγκμαν, Στίγκλιτς κλπ).

Γιατί υπάρχει η κοινή λογική;

Η κοινή λογική υπάρχει για να μπορούν οι κυβερνήσεις να περνούν τις πολιτικές εκείνες που αυτές θεωρούν ως πολιτικές κοινής λογικής και οι οποίες απευθύνονται στο μέσο άνθρωπο (τον εκφραστή του λεγόμενου μεσαίου χώρου ή των νοικοκυραίων). Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα ανταποδοτικά ασφαλιστικά συστήματα της δυτικής ευρώπης.

Ποιο είναι το πρόβλημα της κοινής λογικής;

Η κοινή λογική είναι ένα στατιστικό κατασκεύασμα το οποίο απαξιώνει το θέλω του ατόμου, την επιθυμία του ατόμου και την διαφορετική λογική που μπορεί να έχει το κάθε άτομο. Δεν είναι λοιπόν η κοινή λογική ένα εργαλείο της φιλελεύθερης σκέψης και πολύ περισσότερο ένα μέσω έκφρασης του φιλελευθερισμού. Το κάθε άτομο έχει ιδέες, θέλω, λογική και αξίες αν εσύ του επιβάλλεις αυτές που αντιπροσωπεύουν την κοινή λογική εμμέσως το ευνουχίζεις και το μετατρέπεις σε ένα άβουλο ρομπότ.

Συμπέρασμα

Δεν μπορεί ένας εκφραστής της κοινής λογικής, του όχλου, ταυτόχρονα να λέει ότι είναι φιλελεύθερος και υμνεί το πρωτείο του ατόμου. Τι μπορεί να είναι; Μπορεί να είναι σοσιαλιστής (οπαδός της έννοιας της κοινωνίας), κουμμουνιστής (οπαδός του κράτους), κλπ